Financiële begroting

In de begroting 2019 is volgens de afgesproken systematiek rekening gehouden met een kwart jaar rente en afschrijving voor het eerste jaar. Meerjarig zijn de lasten wel volledig opgenomen.

In de Raad van 26 oktober 2017 is de nota reserves en voorzieningen vastgesteld. In deze nota is een onderbouwing van alle reserves en voorzieningen gegeven. Jaarlijks is in de 2e bestuursrapportage conform afspraak de nota geactualiseerd. In het onderstaande overzicht is een raming opgenomen van het verloop van de diverse reserves en voorzieningen gerelateerd aan het huidige beleid.

Voor een specificatie van de reserves en voorzieningen wordt verwezen naar het Bijlagenboek 2019.

In het BBV is de verplichting opgenomen tot een overzicht van de geraamde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. Bijgaande treft u het meerjarig overzicht aan. Alhoewel in het BBV de mogelijkheid vooralsnog blijft bestaan om een rentevergoeding over het eigen vermogen en de voorzieningen te berekenen en deze door te belasten aan de taakvelden, adviseert de commissie BBV in de notitie Rente van juli 2016 vanwege het verlangde inzicht, de eenvoud en transparantie deze systematiek niet meer toe te passen. Wij volgen dit advies op. Dit heeft tot gevolg dat om de reserve nieuwbouw gemeentehuis op peil te houden de jaarlijkse rentetoevoeging wordt vervangen door een vaste storting per jaar.

In het kader van de interbestuurlijke toezichtstaak informeert De Provincie Noord-Brabant de gemeenten jaarlijks over de belangrijkste aspecten van de (meerjaren)begroting. Jaarlijks beoordeelt De Provincie of het begrotingsjaar of uiterlijk de laatste jaarschijf van de meerjarenraming structureel en reëel in evenwicht is. Als structurele lasten gedekt zijn door  structurele baten is er sprake van structureel evenwicht. Wanneer de begroting 2019 reëel sluitend is volgt repressief toezicht. Tevens worden de gemeenten geadviseerd in de begroting uitleg te geven over de gehanteerde meerjarig uitgangspunten en risico’s. Wij hebben in dit kader de volgende uitgangspunten gehanteerd:

1. De gemeente Boxmeer stelt haar meerjarenraming op in constante prijzen. Dit betekent dat de raming algemene uitkering voor de jaren 2020-2022 gecorrigeerd moet worden voor de nominale loon/prijsontwikkeling. Conform de opgave van de meicirculaire 2018 is deze correctie doorgevoerd. Risico: Het risico bestaat dat de reële volume- en prijsontwikkeling bij de gemeente Boxmeer verschilt met die van het Rijk. Hierdoor kunnen meerjarig afwijkingen gaan ontstaan in volume en prijsgroei.
2. Bij de berekening van de algemene uitkering is de meicirculaire 2018 bepalend. In de meerjarenraming hebben wij bij de berekening van de algemene uitkering geen rekening gehouden met de landelijke groeipercentages, maar zijn wij uitgegaan van constant blijvende aantallen. Risico: De afgelopen jaren bleven de ontwikkelingen van deze maatstaven in Boxmeer achter bij de landelijke trend. Indien de maatstaven in Boxmeer minder hard groeien dan geraamd, zullen wij minder inkomsten uit de Algemene Uitkering ontvangen.
3. Het aantal bijstandsgerechtigden daalt licht. In de begroting is rekening gehouden met een eigen risico van € 367.400. Risico: Op basis van de huidige afspraken is het risico van de gemeenten voor 2019 gemaximaliseerd op 10% van het budget.
4. De opbrengst voor de omgevingsvergunningen is vanaf 2019, gelet op het huidige economische beeld,  meerjarig op hetzelfde niveau geraamd. Risico: Het risico bestaat dat de opbrengst voor de omgevingsvergunningen de komende jaren op een lager niveau komt te liggen.
5. In de maart- en meicirculaire 2018 zijn we als gemeente geïnformeerd  over de programmastart van het interbestuurlijk programma (IBP) waarin het  kabinet en de koepels een brede basis hebben gelegd voor het gezamenlijk uitwerken van een aantal urgente maatschappelijke opgaven. Op dit moment wordt er door de departementen en medeoverheden met verschillende snelheden aan de uitwerkingsafspraken en mijlpalen gewerkt. Als gemeente hebben wij op verschillende fronten al gelden hiervoor in de begroting zitten (o.a. duurzaamheid) Risico: Momenteel is nog niet bekend hoe de uitwerkingsafspraken voor de gemeenten zullen uitpakken.

De term EMU-saldo moet worden bezien tegen de achtergrond van het (Europese) streven naar houdbare overheidsfinanciën. Europese begrotingsregels zijn grotendeels vastgelegd in het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). De belangrijkste uitgangspunten van het SGP zijn:

1. Het EMU-saldo ofwel het nationale begrotingstekort mag niet groter zijn dan 3% van het bruto binnenlands product (bbp). Van dit tekort neemt het Rijk 2,5% voor zijn rekening en de decentrale overheden 0,5%;
2. De EMU-schuld: de overheidsschuld moet lager zijn dan 60% van het bbp;
3. Het structurele EMU-saldo: elk land heeft een Medium Term Objective. Dit is een landenspecifiek structureel saldo (het saldo na correctie voor de conjunctuur) dat op de middellange termijn gerealiseerd moet worden. Voor Nederland is dit een structureel begrotingstekort van maximaal 0,5% van het bbp.

In Nederland is het SGP verankerd in de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof). Het EMU-saldo bevat de inkomsten en uitgaven van de hele Nederlandse overheid en de beheersing ervan is ook een verantwoordelijkheid van alle lagen van de overheid. De Wet Hof bevat een bepaling dat het Rijk en de decentrale overheden een gezamenlijke en gelijkwaardige inspanningsplicht hebben om de Europese begrotingseisen te respecteren. De Wet Hof bevat ook procedurebepalingen over de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de gelijkwaardige inspanningsplicht van de decentrale overheden (gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen). Deze gelijkwaardige inspanning in termen van een macronorm voor het EMU-saldo van de decentrale overheden gezamenlijk, wordt aan het begin van een kabinetsperiode na bestuurlijk overleg, voor de duur van de kabinetsperiode vastgesteld. In het bestuurlijk overleg van 18 januari 2013 is een akkoord bereikt voor de ontwikkeling van de decentrale overheden met een na te streven ontwikkeling van - 0,5% in 2013 naar respectievelijk - 0,2 (ambitie) en – 0,3% (tekortnorm) in 2017. Hoewel er sprake is van een macro norm voor het EMU-saldo van de decentrale overheden is die niet onderverdeeld in een (micro)norm per individuele overheid. Wel is er sprake van een referentiewaarde per individuele overheid. De koepelorganisaties van decentrale overheden hebben aangegeven dat de idee van een macro norm voldoende borgt dat de decentrale overheden hun gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de naleving ervan serieus nemen.

In de Wet Hof is wel opgenomen dat de decentrale overheden een sanctie opgelegd kunnen krijgen bij een overschrijding van de macro norm ook als Nederland als geheel uit hoofde van de afspraken uit het SGP geen financiële sanctie opgelegd zou krijgen door de Europese Raad. Het instrumentarium in de Wet Hof, bestuurlijk overleg met als laatste redmiddel een sanctie-instrument, biedt de minister van Financiën een instrument om zijn verantwoordelijkheid in te vullen ter beheersing van het EMU-saldo van decentrale overheden.

Met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU-saldo wordt in het vernieuwde BBV een geprognosticeerde balans voorgeschreven en het meerjarig opnemen van het EMU-saldo. Via de geprognosticeerde balans krijgt de raad meer inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en in de financieringsbehoefte.